به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران، در آستانه چهل و سومین سالروز پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، نشست‌ «گذرگاه انقلاب؛ روایتگری رویدادهای انقلاب اسلامی» با حضور امیر سرتیپ دوم خلبان محمد کریم عابدی، استاد دانشگاه، مولف و راوی تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس؛ مونا اسکندری، مولف کتاب «اشک جمعه» و جمعی از کتابداران و علاقمندان دوشنبه ۱۸ بهمن‌ماه به میزبانی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران در کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار و به صورت زنده از صفحات مجازی اداره کل پخش شد.

امیر سرتیپ عابدی در ابتدای این نشست با بیان اینکه انقلاب اسلامی ما در حقیقت عصاره و ثمره قرن ها مبارزه آشکار و پنهان است، گفت: این مبارزه از امام حسین(ع) آغاز شده و به مشروطه، قیام امیرکبیر، انقلاب اسلامی و ... می‌رسد.

وی با بیان اینکه انقلاب ما یک انقلاب الهی است، به نقش هوانیروز در پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: درباره انقلاب مطالب و کتاب های بسیاری نوشته شده است. در آن برهه هم ارتش از ملت جدا نبود و ارتش، ارتش ملت بود. در ایام انقلاب درجه داران نیروهای هوایی بیان می کردند که «ارتش، فدای ملت» و مردم هم شعار می دادند «ملت، فدای ارتش».

این راوی انقلاب با اشاره به اینکه اقدامات هوانیروز در ایام انقلاب مغفول مانده است، یادآور شد: یکی از کارهایی که هوانیروز انجام داد و خیلی به آن پرداخته نشد، برهم زدن نقشه ربودن امام(ره) بود. در آن زمان پنج سرویس اطلاعاتی برتر دنیا تصمیم می گیرند که امام را بربایند اما بچه های انقلابی بر این موضوع مسلط بودند و وقتی عراق امام را بیرون کرد، امام به نقطه ای رسیدند که فرمودند: «اگر لازم باشد من کشتی می گیرم و روی دریاها می‌مانم.» در آن برهه هلیکوپتر قرار بود به کیش برود و از آنجا امام را ببرد. ساواک هم این نقشه را فهمیدند و آن هلیکوپتر را منفجر کردند. بعد آن حضرت امام به فرانسه رفتند.

وی با اشاره به اینکه انقلاب برای همه توده های مردم بود و ارتشیان هم بالاترین شکنجه های سیاسی را در آن دوران تحمل کردند، گفت: خوب است بدانید که در ایام انقلاب، اولین شهر حکومت نظامی ایران اصفهان بود، چون مجهزترین سیستم نظامی را داشت. با وجود اینکه در آنجا حکومت نظامی بود اما مهم ترین بخش‌های نظامی اصفهان دست انقلابیون بود.

عابدی ادامه داد: همانطور که می دانید شعاری بود که می‌گفت: «خدا، شاه، میهن» بعد که طاغوتیان دیدند، شکست خوردند کلمه شاه را برداشتند و گفتند «خدا، ذوالفقار، میهن» و در اصفهان گفتند مردم طرفدار حضرت علی(ع) به میدان بیایند. ارتشیان اصفهان این را فهمیدند و از دروازه شمیران اصفهان تا غرب شهر در دل حکومت نظامی تظاهرات کرد. جالب است که خود نظامی های حاضر در حکومت نظامی هم به مردم پیوستنند و ساعت ۱۱ صبح در مسجد سید جمع شدند. بعد از آنکه این جمعیت انبوه به مسجد آمد، گفتند یک نفر صحبت کند و من برای سخنرانی دعوت شدم. آن زمان من یک افسر ستوان خلبان جوان بودم و می دانستم بعد از این سخنرانی، حکمم تیرباران است.

این راوی انقلاب گفت: باید بدانید در این شرایط بختیار فرودگاه را بسته بود. من وقتی بالای منبر رفتم، گفتم «ستوان عابدی افسر انقلابی ملت ایران هستم. ما پیرو قرآن و عترت هستیم و بعد به زبان انگلیسی گفتم ما به شما یک هفته مهلت می دهیم که به آمریکا برگردید.» اینجا به قدرت سلاح های ارتش در اصفهان گفتم «من کاپیتولاسیون را لغو می کنم و به بختیار اولتیماتوم می دهم، فرودگاه را باز کند و به امام می گویم اگر باز نکرد، فرودگاه اصفهان روی امام و انقلاب باز است» چون آن زمان فرودگاه در اختیار ما بود.

عابدی ادامه داد: وقتی امام آمد، من نزد امام رفتم و آنجا داماد ایشان آقای اشراقی گفتند «می دانید شما چه کردید؟ با آن سخنرانی بختیار مجبور شد فرودگاه را باز کند.» به هر حال همان شب ۸۵ نفر از دوستان ما را دستگیر کردند و به خاش تبعید کردند. اما من را نتوانستند دستگیر کنند.

کسانی که علیه ارتش صحبت می کنند از ملت نیستند

این راوی انقلاب با بیان اینکه کسانی که علیه ارتش صحبت می کنند از ملت نیستند، عنوان کرد: بسیاری از نظامی ها را ساواک و سی آی ای کشت. امام در ایام انقلاب همواره می فرمود «سر تفنگ سربازان گل بزنید.» در مهر آباد هم می بینید که همه چیز در اختیار نیروهای ارتش است و بعد هم که در اثر ازدحام جمعیت امام تحت فشار قرار می‌گیرد، هلیکوپتر نیروی هوایی است که امام را به بیمارستان هزار تخت خوابی می‌برد. این روایت ها نشان دهنده نقش آفرینی ارتش در انقلاب است اما نفوذی ها می خواهند شهید شیرین انقلاب اسلامی را تلخ کنند.

نقش هوانیروز در استقبال از امام خمینی(ره)

وی درباره مراسم روز استقبال امام گفت: مراسم روز استقبال امام مقدماتی داشت. ما وقتی از اصفهان به تهران آمدیم نخستین دیدارمان با آیت الله طالقانی بود و ایشان گفتند تحصنی در دانشگاه تهران داریم و شما به نوبه خودتان هر کاری می توانید بکنید. انبوهی از افسران هم در این کار مشارکت داشتند. تا لحظه ورود امام به فرودگاه قرار بود ایشان به دانشگاه تهران بیایند و بعد از آنجا برنامه را ادامه بدهند اما ایشان تصمیم گرفتند به بهشت زهرا بروند. آنجا فرودگاه قلب مردم همه ایران بود. من در آن روز در بین مشایعت کنندگان حضرت امام بودم. من و برادرم با لباس غیر نظامی برنامه ها را انجام می دادیم. خلبان آن هلیکوپتر هم که پرواز را انجام داد، کار بزرگی کرد. وقتی حضرت امام به ایران تشریف آوردند، من روز ۱۴ بهمن، ایشان را دیدم. امام فرمودند: قاطعانه و مقتدرانه کارها را دنبال کنید. من ماجرای هلیکوپتر را توضیح دادم و ایشان تاکید کردند «این وسایل مال مردم ایران است و از آن محافظت کنید.»

امام ارتش را حافظ وحدت ملت می‌دانست

این راوی انقلاب با اشاره به تعامل خوب میان امام و ارتشیان توضیح داد: امام در ایام انقلاب ارتشیان را در درون خانه خود می پذیرفتند و من به خانه ایشان می رفتم. بنابراین امام عنایت خاصی به ارتشیان داشت و آن ها را حافظ وحدت ملت می دانست. برخی برای اینکه انحراف در ارتش به وجود بیاورند ارتش ملی را ایجاد کردند. اما این ایده به نتیجه نرسید. بعد گروه بی طبقه توحیدی را ایجاد کردند. بعد امام گفت ارتش یعنی سلسله مراتب و نظم و گفتند این ارتش خران است!

وی گفت: وقتی امام تشریف آوردند کسی فکر نمی کرد، کارها به این سرعت پیش برود و طی ۱۰ روز انقلاب شود اما با عنایت الهی و عظمت مردم و پشتیبانی آن ها انقلاب به پیروزی رسید. روز ۲۲ بهمن من در پارک شهر بودم. ساعت یک و نیم هلیکوپتر آمد و کلی نیرو پیاده کرد و در آن روز کلی سرباز و مردم توسط ساواک کشته شد و من آنجا گیر افتاده بودم.

۱۹ بهمن نقطه عطفی در انقلاب اسلامی است

عابدی خاطره دیدار امام با همافران و واقعه ۱۷ شهریور را تشریح کرد و گفت: ۱۷ شهریور ناگفته های زیادی دارد. بعد از انقلاب من در کمیته هوانیروز بررسی کردم و دیدم در آن روز هیچ هلیکوپتر ایرانی پرواز نکرد.

وی با اشاره به اینکه ۱۹ بهمن نقطه عطفی در انقلاب اسلامی است، گفت: این روز برنامه ریزی شده بود چون همافران در شرایط خوبی نبودند. البته مردم مراقب جوانان نیروی هوایی بودند چون بیشتر آن ها دانشجو بودند. اینجا بود که ارتش تصمیم گرفت به رژیم بگوید کار شما تمام است و در تمام کشور ارتشیان تظاهرات کردند. پس رژیم و آمریکا اقتدار نظامیان را لمس کرده بود و فهمیدند که ارتش پشتیبان ملت است نه آن ها. البته من آن روز با لباس شخصی بودم و در آن روز همه ما روحیه گرفتیم و این راهپیمایی در حضور امام به ما روحیه داد. آنجا امام ثابت کرد که فرمانده کل قوا است و از آنجا بود که حکومت نظامی تهران به سرپرستی رحیمی اعلام بی طرفی کرد و طرح های کودتا، ربودن و ... خنثی شد.

در ادامه سمانه رحیمی، دبیر محفل ادبی جوانه های کتابخانه مرکزی پارک شهر که اجرای نشست را بر عهده داشت به معرفی کتاب «اشک جمعه» پرداخت و گفت: مونا اسکندری، نویسنده این‌کتاب است. این اثر برگزیده بخش داستان‌کوتاه نوجوان چهارمین جشنواره داستان انقلاب شده است. این‌داستان درباره سال‌های مبارزه پیش از انقلاب است؛ زمانی که مردم ناچار بودند برای رسیدن به اهداف خود، از جانشان بگذرند. شخصیت اصلی قصه «اشک جمعه» دختری نوجوان به‌نام صدیقه است که مثل خیلی از دخترهای هم‌سن‌وسال خود درگیر مسائل روزمره و زندگی عادی است اما به‌طور اتفاقی وارد جریان مبارزه با طاغوت می‌شود.

وی افزود: کتاب «اشک جمعه» روایت اتفاقات مهم ۱۷ شهریور سال ۵۷ است. این کتاب به اتفاقات، راهپیمایی‌ها و فعالیت‌های مذهبی در آن دوران پرداخته و پیوند رمانتیکی با واقعه و صحنه‌های از عاشورا و کربلا دارد به گونه‌ای که نشان می‌دهد ریشه و ذات این مبارزه‌ها در همان شعار معروف «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» بوده است. عنوان «اشک جمعه» بر مبنای اتفاقات مهم در جمعه خونین در هفده شهریور ۵۷ بوده است.

رمان ها، کمتر به انقلاب اسلامی پرداختند

مونا اسکندری، مولف کتاب «اشک جمعه» نیز در ادامه این نشست درباره انگیزه خود از تالیف این کتاب گفت: زمانی که من زندگی نامه سرکار خانم دباغ را می نوشتم، ایشان در قید حیات بود. آنجا احساس کردم در جای جای وطن ما اتفاقات بزرگی رخ داده اما در بستر رمان کمتر به این موضوعات پرداختیم و تاریخ انقلاب ما مهجور مانده است. بعد از فراخوان داستان انقلاب، من تلاش کردم در بستر رمان به این واقعه تاریخی بپردازم به همین دلیل یک سری اطلاعات را درباره جمعه خونین گردآوری کردم و این رمان را نوشتم.

اسکندری در پایان گفت: سعی کردم با توجه به اینکه بیشتر در حوزه کودک و نوجوان کار می کنم، کتاب نثر روان و آسانی داشته باشد.

گفتنی است،  نشست‌  «روایتگری انقلاب اسلامی» روز دوشنبه ۱۸ بهمن ساعت ۱۰ صبح در سالن جلسات کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار و به صورت زنده از طریق پلتفرم اسکای روم به نشانی https://www.skyroom.online/ch/nahaad/mahafel و پایگاه اطلاع رسانی نهاد iranpl.ir، صفحه اینستاگرام نهاد iranlibraries و صفحه آپارات نهاد www.aparat.com/iranpl  پخش  شد.